Viết đề cương luận án tiến sĩ là bước quan trọng đầu tiên trong hành trình nghiên cứu khoa học của mỗi nghiên cứu sinh. Đề cương không chỉ giúp bạn xác định rõ ràng mục tiêu, phương pháp và phạm vi nghiên cứu mà còn là công cụ để bạn trình bày ý tưởng với hội đồng khoa học và nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

Trong bài viết này, Viết Thuê 247 sẽ hướng dẫn chi tiết cách viết đề cương luận án tiến sĩ để giúp bạn có nền tảng vững chắc cho công trình nghiên cứu của mình.

Nội dung bài viết

1. Tên đề tài đề cương luận án tiến sĩ

Tên đề tài cần phải phản ánh một cách cô đọng và chính xác nhất nội dung nghiên cứu mà đề tài muốn truyền tải. Tên đề tài cần phải rõ ràng, khúc chiết và không gây ra bất kỳ sự hiểu lầm nào. Việc chọn tên đề tài cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo rằng khi đọc qua, người khác có thể nắm bắt ngay lập tức nội dung chính của nghiên cứu mà không cần phải suy đoán hay tìm hiểu thêm thông tin.

2. Lý do chọn đề tài đề cương luận án tiến sĩ

Thuyết minh lý do chọn đề tài luận án tiến sĩ chính là trình bày mục đích nghiên cứu, bao gồm việc giải thích tại sao đề tài này lại cần thiết và quan trọng.

Khi thuyết minh lý do cần làm rõ 3 nội dung chính:

Phân tích sơ lược lịch sử nghiên cứu và chứng minh, đề xuất nghiên cứu không lặp lại kết quả mà các đồng nghiệp đi trước đã công bố; thể hiện tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu. Giúp người đọc hiểu rằng nghiên cứu của bạn không chỉ là một sự lặp lại mà có giá trị mới mẻ và cần thiết trong bối cảnh hiện tại.
Giải thích lý do chọn đề tài của tác giả về mặt lý thuyết, thực tiễn, tính cấp thiết và năng lực nghiên cứu. Trong đó, cần thể hiện được tính mới và đóng góp của đề tài về mặt khoa học và thực tiễn. Lý do chọn đề tài cần được trình bày rõ ràng và cụ thể, làm nổi bật sự độc đáo và ý nghĩa của nghiên cứu trong việc giải quyết các vấn đề hiện hữu hoặc bổ sung những kiến thức còn thiếu trong lĩnh vực đó.
Việc chọn lựa đề tài còn phải dựa trên năng lực và đam mê nghiên cứu của tác giả. Điều này cần được đề cập để chứng minh rằng tác giả có đủ khả năng và động lực để hoàn thành nghiên cứu một cách thành công, mang lại giá trị thực tiễn cao cho xã hội và cộng đồng khoa học.

3. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước

Phân tích tóm lược tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước, bao gồm các công trình đã được công bố và những nghiên cứu đang thực hiện. Chứng minh rằng đề xuất nghiên cứu của bạn không lặp lại kết quả mà các đồng nghiệp đi trước đã công bố, đảm bảo rằng nó mang tính độc đáo và đóng góp mới mẻ cho lĩnh vực.
Nêu cụ thể và chi tiết các nghiên cứu tiền đề mà tác giả đã thực hiện liên quan đến đề tài trước khi đăng ký làm nghiên cứu sinh. Mô tả những kết quả đã đạt được và cách mà chúng có thể hỗ trợ cho nghiên cứu hiện tại.
Làm rõ mức độ nghiên cứu của các đồng nghiệp đi trước bằng cách liệt kê các công trình quan trọng và phân tích sâu hơn về những điểm mạnh và hạn chế của chúng. Chỉ rõ đề tài sẽ kế thừa được điều gì từ đồng nghiệp, những khía cạnh nào sẽ được phát triển thêm và nghiên cứu sâu hơn. Đồng thời, khẳng định lại tính cấp thiết của đề tài và lý do chọn đề tài nghiên cứu, giải thích tại sao nó lại quan trọng và có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay.

4. Mục tiêu nghiên cứu đề tài luận án tiến sĩ

Mục tiêu là cái đích về nội dung mà người nghiên cứu vạch ra để định hướng nỗ lực tìm kiếm. Mục tiêu có thể là những điều cụ thể hoặc tổng quát cần làm trong công việc nghiên cứu. Chúng giúp định hình và dẫn dắt mọi hoạt động nghiên cứu, đảm bảo rằng các nỗ lực không đi chệch hướng. Mục tiêu trả lời câu hỏi “làm cái gì?” và có thể bao gồm các chi tiết như phương pháp, phạm vi nghiên cứu, và kết quả mong đợi. Việc xác định rõ ràng mục tiêu giúp người nghiên cứu có cái nhìn tổng quan và hệ thống hơn trong quá trình làm việc.

Viết mục tiêu nghiên cứu bắt đầu bằng các động từ (ví dụ như: xác định, phân tích, đánh giá, ước lượng, dự báo, thiết kế, xây dựng, sản xuất, chế tạo, điều chế, chiết tách…). Việc xác định mục tiêu nghiên cứu là bước quan trọng đầu tiên trong quy trình nghiên cứu, giúp định hình và cụ thể hóa những gì mà người nghiên cứu muốn đạt được. Mục tiêu cần được viết rõ ràng, cụ thể và có thể đo lường được, để từ đó xây dựng các bước tiếp theo trong kế hoạch nghiên cứu một cách hiệu quả và chính xác.

5. Đối tượng nghiên cứu đề tài luận án tiến sĩ

Đối tượng nghiên cứu là bản chất sự vật hoặc hiện tượng cần được xem xét và làm rõ trong nhiệm vụ nghiên cứu. Cần phân biệt và tránh nhầm lẫn giữa Đối tượng nghiên cứu với Khách thể nghiên cứu và Đối tượng khảo sát. Đối tượng nghiên cứu thường liên quan đến các yếu tố cụ thể trong thực tế mà người nghiên cứu muốn tìm hiểu sâu, ví dụ như một quá trình khoa học, một hiện tượng xã hội, hay một vấn đề cụ thể trong kinh tế.

Khách thể nghiên cứu là hệ thống sự vật tồn tại khách quan trong các mối liên hệ mà người nghiên cứu cần khám phá. Đây là vật mang đối tượng nghiên cứu, nơi chứa đựng những câu hỏi mà người nghiên cứu cần tìm câu trả lời. Khách thể nghiên cứu có thể bao gồm các hiện tượng, sự kiện, hay các đối tượng cụ thể trong thực tiễn, và thông qua việc nghiên cứu khách thể, người nghiên cứu có thể hiểu rõ hơn về bản chất, nguyên nhân và các mối quan hệ của chúng. Việc này giúp người nghiên cứu đưa ra những kết luận khoa học và có thể ứng dụng vào thực tiễn, góp phần nâng cao kiến thức và giải quyết các vấn đề trong xã hội.Khách thể nghiên cứu có thể bao gồm các nhóm người, tổ chức, hoặc các cộng đồng mà người nghiên cứu cần tiếp cận để thu thập thông tin. Khách thể nghiên cứu đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp bối cảnh và phạm vi cho nghiên cứu, giúp người nghiên cứu hiểu rõ hơn về đối tượng nghiên cứu trong môi trường thực tế của nó.

Đối tượng khảo sát là một bộ phận đủ đại diện của khách thể nghiên cứu được người nghiên cứu lựa chọn dựa trên các tiêu chí cụ thể để xem xét và phân tích. Không bao giờ người nghiên cứu có thể đủ quỹ thời gian và kinh phí để khảo sát trên toàn bộ khách thể. Đối tượng khảo sát thường được chọn lọc kỹ lưỡng để đảm bảo rằng nó đại diện cho toàn bộ khách thể nghiên cứu một cách chính xác, từ đó kết quả nghiên cứu có tính khả thi và đáng tin cậy. Việc chọn lựa đối tượng khảo sát cần dựa trên các tiêu chí khoa học và phương pháp luận rõ ràng để đạt được kết quả chính xác và toàn diện.

Một Khách thể nghiên cứu hoặc một Đối tượng khảo sát có thể phục vụ cho nhiều Đối tượng nghiên cứu khác nhau. Cho thấy tính đa dạng và phong phú của quá trình nghiên cứu, khi một mẫu nghiên cứu có thể mang lại nhiều góc nhìn và kết quả khác nhau, tùy thuộc vào cách thức và mục đích nghiên cứu cụ thể của từng dự án.

6. Phạm vi nghiên cứu đề tài luận án tiến sĩ

Phạm vi nghiên cứu là việc xác định các phần giới hạn cụ thể của nghiên cứu liên quan đến đối tượng khảo sát và nội dung nghiên cứu.

Bao gồm việc xác định các giới hạn về không gian của đối tượng khảo sát, bao gồm cả việc xác định khu vực địa lý cụ thể hoặc các điều kiện môi trường mà đối tượng đang chịu ảnh hưởng. Đồng thời, cần xác định giới hạn về thời gian để tiến hành nghiên cứu, như khoảng thời gian nào là phù hợp nhất để thu thập dữ liệu và thực hiện phân tích. Ngoài ra, giới hạn về quy mô nội dung được xử lý cũng cần được xem xét, tức là cần xác định rõ khối lượng thông tin và các khía cạnh cụ thể nào sẽ được tập trung nghiên cứu. Cơ sở để xác định phạm vi nghiên cứu có thể là dựa trên mục tiêu nghiên cứu, nguồn lực sẵn có, và các yếu tố thực tiễn khác có thể ảnh hưởng đến quá trình thực hiện.

Một bộ phận đủ mang tính đại diện của đối tượng nghiên cứu, đảm bảo rằng mọi khía cạnh quan trọng đều được xem xét.
Quỹ thời gian đủ để hoàn tất công trình nghiên cứu một cách toàn diện và chi tiết.
Khả năng được hỗ trợ về kinh phí, phương tiện thiết bị thí nghiệm đảm bảo thực hiện các nội dung nghiên cứu một cách hiệu quả và chính xác.

Những yếu tố này giúp đảm bảo rằng phạm vi nghiên cứu được xác định rõ ràng và thực tế, giúp cho nghiên cứu có thể hoàn thành một cách hiệu quả và có giá trị thực tiễn cao.

7. Phương pháp nghiên cứu đề tài luận án tiến sĩ

Phương pháp nghiên cứu luận án tiến sĩ có thể được gọi là phương pháp thu thập và xử lý thông tin, bao gồm các kỹ thuật và công cụ mà người nghiên cứu sử dụng để thu thập và phân tích dữ liệu.

Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả và chất lượng của bài nghiên cứu chính là phương pháp mà người nghiên cứu lựa chọn và sử dụng. Không có phương pháp nào được coi là hiệu quả tuyệt đối hay có thể áp dụng cho tất cả các đề tài nghiên cứu. Việc lựa chọn và áp dụng các phương pháp nghiên cứu phù hợp phụ thuộc vào đặc điểm của đề tài, mục tiêu nghiên cứu và sự hiểu biết, kinh nghiệm của người nghiên cứu.

Các phương pháp nghiên cứu có thể bao gồm nhưng không giới hạn ở việc sử dụng các cuộc khảo sát, phỏng vấn, quan sát, thí nghiệm, và phân tích dữ liệu thứ cấp. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng, và lựa chọn đúng phương pháp sẽ giúp tối ưu hóa kết quả nghiên cứu và đảm bảo tính khách quan, độ tin cậy của dữ liệu thu thập được.

Việc áp dụng đúng phương pháp nghiên cứu sẽ giúp người nghiên cứu đạt được kết quả chính xác và có giá trị, đồng thời đóng góp vào việc phát triển kiến thức trong lĩnh vực nghiên cứu.

7.1. Phân loại phương pháp nghiên cứu theo logic suy luận:

Phương pháp diễn dịch (deductive method): Phương pháp diễn dịch đi từ cái tổng quát đến cái cụ thể. Từ một lý thuyết rộng lớn, người nghiên cứu có thể suy ra một cách lô-gic những sự kiện và hiện tượng xung quanh. Phương pháp diễn dịch là một hình thức tranh luận nhằm đi đến một kết luận cụ thể, kết luận này phải là hệ quả của các lý do cho trước. Các lý do này dẫn đến kết luận và được thể hiện rõ ràng qua các minh chứng cụ thể, giúp người nghiên cứu có cái nhìn rõ ràng và chi tiết hơn về vấn đề đang nghiên cứu.

Phương pháp quy nạp (inductive method): Phương pháp quy nạp hoàn toàn khác với phương pháp diễn dịch. Trong quy nạp, không có mối quan hệ chặt chẽ và bắt buộc giữa các lý do và kết quả. Một kết luận được rút ra từ một hoặc nhiều minh chứng cụ thể, từ đó giúp người nghiên cứu giải thích thực tế một cách hợp lý. Các kết luận này giải thích thực tế, và thực tế ủng hộ các kết luận này, tạo nên một vòng lặp logic hỗ trợ lẫn nhau. Điều này giúp người nghiên cứu có thể đưa ra các giả thuyết và lý thuyết mới dựa trên các quan sát và minh chứng thu thập được.

7.2. Phân loại theo cách thức thu thập thông tin:

Bao gồm các phương pháp: nghiên cứu tài liệu, phi thực nghiệm, thực nghiệm, trắc nghiệm/thử nghiệm và phỏng vấn chuyên gia.

Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu được sử dụng đầu tiên khi người nghiên cứu bắt đầu tiếp cận đề tài nghiên cứu. Mục đích của phương pháp này là thu thập các thông tin liên quan đến cơ sở lý thuyết của đề tài, kết quả nghiên cứu đã được công bố, chủ trương chính sách liên quan và các số liệu thống kê. Các bước nghiên cứu tài liệu thường gồm ba bước chính: thu thập tài liệu từ các nguồn khác nhau, phân tích tài liệu để rút ra những thông tin hữu ích, và cuối cùng là trình bày tóm tắt nội dung các nghiên cứu trước đó để người đọc dễ dàng nắm bắt được thông tin.
Phương pháp phi thực nghiệm: Là phương pháp thu thập thông tin trực tiếp từ đối tượng khảo sát nhưng không tác động lên đối tượng. Bao gồm các phương pháp:
- Phương pháp quan sát: Nhà nghiên cứu tiếp xúc trực tiếp với đối tượng thực tế để thu thập số liệu, thông qua quan sát trực tiếp như nghe, xem hoặc sử dụng các phương tiện ghi âm, ghi hình. Phương pháp này có ưu điểm là giúp ghi nhận sự việc đang xảy ra một cách trực tiếp, ít tốn kém và ít gây phản ứng từ đối tượng khảo sát. Tuy nhiên, nhược điểm là khó lượng hóa số liệu và khó thực hiện trên quy mô lớn. Việc quan sát cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo tính khách quan và chính xác.
- Phương pháp phỏng vấn: Là phương pháp đưa ra những câu hỏi đối với người đối thoại để thu thập thông tin. Các hình thức phỏng vấn bao gồm phỏng vấn phát hiện, phỏng vấn sâu, phỏng vấn chuẩn bị trước, không chuẩn bị trước, phỏng vấn trực tiếp và phỏng vấn gián tiếp. Phương pháp này có ưu điểm là linh hoạt, người nghiên cứu có thể quan sát được những ứng xử không lời và kiểm soát được bối cảnh phỏng vấn. Tuy nhiên, nhược điểm là tốn kém thời gian, công sức, khó triển khai trong các nghiên cứu diện rộng và dễ bị ảnh hưởng bởi quan điểm của người phỏng vấn. Để đạt hiệu quả cao, người phỏng vấn cần có kỹ năng giao tiếp tốt và khả năng lắng nghe.
- Phương pháp điều tra bảng hỏi: Đây thực chất cũng là một hình thức phỏng vấn nhưng tuân thủ các câu hỏi cố định trong bảng hỏi. Người nghiên cứu có thể hỏi trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua thư tín. Mỗi hình thức điều tra có ưu điểm và nhược điểm khác nhau. Điều tra bảng hỏi là một trong những phương pháp thường được sử dụng trong nghiên cứu kinh tế vì tính hệ thống và khả năng thu thập dữ liệu từ nhiều người trong thời gian ngắn.
- Phương pháp hội nghị: Trong phương pháp này, người nghiên cứu sẽ đưa câu hỏi cho một nhóm chuyên gia thảo luận tại các hội nghị khoa học. Ưu điểm là có thể nghe được ý kiến tranh luận từ các chuyên gia, từ đó rút ra nhiều góc nhìn khác nhau về vấn đề nghiên cứu. Tuy nhiên, nhược điểm là người quan sát dễ bị chi phối bởi những người có tài hùng biện, ngụy biện, có uy tín khoa học hoặc có địa vị xã hội cao. Đòi hỏi người nghiên cứu phải có khả năng phân tích và đánh giá thông tin một cách độc lập và khách quan.
Phương pháp thực nghiệm: Đây là phương pháp thu thập thông tin được thực hiện bằng cách quan sát trong điều kiện gây biến đổi đối tượng khảo sát và môi trường xung quanh. Phương pháp này cho phép các nhà nghiên cứu kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng và tạo ra các điều kiện cụ thể để quan sát phản ứng của đối tượng nghiên cứu. Phương pháp thực nghiệm được dùng trong nhiều tình huống như kiểm chứng giải pháp giả thuyết, lặp lại giải pháp trong quá khứ để xác nhận tính khả thi và hiệu quả của nó, và thậm chí để tìm ra các nguyên nhân và hệ quả trong một môi trường có kiểm soát. Phương pháp thực nghiệm bao gồm phương pháp thử và sai, phương pháp phân đoạn (Heuristic) và phương pháp trên mô hình.

Khi thực hiện các thí nghiệm, cần phải tiến hành quy hoạch thực nghiệm một cách cẩn thận để đảm bảo tính khoa học và độ tin cậy của kết quả. Có nhiều phương pháp quy hoạch thực nghiệm như: quy hoạch toàn phần, quy hoạch theo ma trận trực giao, phương pháp Box-Behnken, central composite… Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, và việc lựa chọn phương pháp phù hợp là quan trọng để đạt được kết quả mong muốn.

Phương pháp thu thập thông tin được phân chia thành các nhóm: phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp phi thực nghiệm và phương pháp thực nghiệm. Nghiên cứu tài liệu thường bao gồm việc phân tích các tài liệu hiện có để rút ra thông tin cần thiết. Phương pháp phi thực nghiệm bao gồm các phương pháp như khảo sát, phỏng vấn và quan sát không can thiệp. Cuối cùng, phương pháp thực nghiệm là phương pháp duy nhất cho phép kiểm soát và thay đổi các biến số để tìm hiểu mối quan hệ nhân quả.

7.3. Nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng

Đối với lĩnh vực kinh tế, người ta thường chia ra phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng. Mỗi phương pháp đều có những đặc điểm và cách tiếp cận riêng, phù hợp với mục tiêu và nội dung của nghiên cứu.

Phương pháp định tính: Trong phương pháp này, nhà nghiên cứu thường đưa ra các nhận định chủ yếu dựa vào quan điểm và góc nhìn cá nhân. Ví dụ như kinh nghiệm của nhiều cá nhân, quan điểm dựa trên hiện tượng thực tế hoặc sự kiện lịch sử. Phương pháp này sử dụng các chiến lược tìm hiểu như tường thuật, hiện tượng học, dân tộc học, nghiên cứu lý thuyết cơ sở, hay nghiên cứu tình huống. Nhà nghiên cứu thu thập thông tin mới xuất hiện, có kết thúc mở, với mục đích triển khai các chủ đề từ số liệu. Giúp họ nắm bắt bối cảnh và tạo ra những hiểu biết sâu sắc, phong phú về vấn đề đang nghiên cứu.
Phương pháp định lượng: Trong phương pháp này, nhà nghiên cứu chủ yếu sử dụng các nhận định hậu thực chứng để triển khai tri thức. Tức là sử dụng tư duy nguyên nhân – kết quả, thu gọn thành các biến số cụ thể, các câu hỏi và giả thiết nghiên cứu, sau đó sử dụng các đại lượng đo lường và quan sát để kiểm định các giả thiết đó. Phương pháp này đòi hỏi việc thiết kế các thí nghiệm hoặc khảo sát có cấu trúc chặt chẽ, thu thập dữ liệu một cách hệ thống và phân tích bằng các công cụ thống kê. Nhờ vậy, nhà nghiên cứu có thể đưa ra những kết luận mang tính khách quan và có thể kiểm chứng được.

7.4. Các phương pháp xử lý thông tin:

Có 2 phương hướng xử lý thông tin chủ yếu mà chúng ta có thể áp dụng, tùy thuộc vào loại thông tin mà chúng ta đang xử lý:

Xử lý toán học đối với các thông tin định lượng: Điều này bao gồm việc sử dụng các phép toán đại số và giải tích, cũng như các phương pháp thống kê, hồi quy và các mô hình toán học khác. Phép thống kê toán thường được sử dụng để xác định xu hướng diễn biến của tập hợp số liệu thu thập được, tức là xác định quy luật thống kê của tập hợp số liệu. Việc này giúp chúng ta hiểu được cách các số liệu thay đổi theo thời gian và không gian, từ đó rút ra được những kết luận có giá trị.
Xử lý logic đối với các thông tin định tính: Đây là việc đưa ra những phán đoán về bản chất các sự kiện, đồng thời thể hiện những liên hệ logic của các sự kiện và các phân hệ trong hệ thống các sự kiện được xem xét. Điều này đòi hỏi khả năng phân tích và suy luận logic tốt để có thể đưa ra những kết luận chính xác và có căn cứ.

Các thông tin định lượng và định tính cần được xử lý cẩn thận và chính xác để xây dựng các luận cứ khoa học, khái quát hóa để làm bộc lộ các quy luật, từ đó phục vụ cho việc chứng minh hoặc bác bỏ các giả thuyết khoa học. Quá trình này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về dữ liệu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các lý thuyết và mô hình mới.

—-

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết trên. Chúng tôi hy vọng rằng bạn đã tìm thấy nó hữu ích và thú vị.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi, ý kiến đóng góp hoặc muốn chia sẻ ý kiến về nội dung, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline: 0904.514.345. Hoặc email: vietthue247@gmail.com. Để được tư vấn sớm nhất với một mức giá phải chăng nhất cho dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ.

Chúng tôi rất trân trọng sự quan tâm và ủng hộ của bạn. Cảm ơn bạn một lần nữa và chúc bạn một ngày tốt lành!