Sinh viên năm nhất thường còn bỡ ngỡ và không hiểu rõ về việc viết tiểu luận môn học. Điều này khiến cho việc thực hiện tiểu luận còn lúng túng và kết quả đạt được còn hạn chế. Vậy, tiểu luận là gì và tại sao cần viết? Bài viết này sẽ giải đáp các câu hỏi trên và cung cấp kiến thức cơ bản để giúp sinh viên thực hiện tốt một tiểu luận môn học.
1. Sự cần thiết của việc viết tiểu luận môn học
1.1. Tiểu luận môn học là gì?
Tiểu luận môn học là một bài tường thuật chi tiết về một chủ đề khoa học, thường được thực hiện trong quá trình học tập của một môn học cụ thể1. Việc viết tiểu luận giúp ta nắm bắt và hiểu sâu hơn về một vấn đề khoa học thuộc môn học đó, đồng thời góp phần giải đáp, mở rộng hoặc nâng cao kiến thức của chúng ta.
Trong quá trình viết tiểu luận, không chỉ việc tổng hợp các tài liệu và ý kiến có sẵn để tái hiện kiến thức liên quan đến môn học, mà còn cần phải tiến hành những nghiên cứu độc lập và đưa ra ý kiến riêng về vấn đề khoa học được đề cập trong tiểu luận.
Nhờ việc viết tiểu luận, ta có thể trình bày và phân tích sâu hơn về các khía cạnh của đề tài, từ đó khám phá ra những thông tin mới và đưa ra những suy nghĩ độc đáo về vấn đề đang được nghiên cứu. Điều này giúp chúng ta phát triển tư duy nghiêm túc và sự sáng tạo, đồng thời nâng cao khả năng phân tích và phê phán của bản thân.
Viết tiểu luận cũng giúp ta rèn kỹ năng nghiên cứu, thu thập và phân tích thông tin, cũng như làm quen với quy trình và phong cách viết học thuật. Ngoài ra, việc viết tiểu luận còn đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và sự cố gắng từ phía người viết, từ đó rèn luyện kỹ năng tổ chức ý tưởng và viết lách chính xác.
1.2. Vai trò quan trọng của việc viết tiểu luận môn học trong quá trình học tập
- Nâng cao khả năng nghiên cứu: Viết tiểu luận yêu cầu chúng ta tìm hiểu, thu thập và phân tích thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Quá trình này giúp chúng ta rèn luyện khả năng nghiên cứu và phân tích thông tin một cách kỹ lưỡng hơn.
- Phát triển kỹ năng viết: Viết tiểu luận đòi hỏi chúng ta phải diễn đạt ý kiến và thông tin một cách rõ ràng, logic và mạch lạc. Qua việc viết tiểu luận, chúng ta có cơ hội rèn luyện và phát triển kỹ năng viết một cách chi tiết và sâu sắc hơn.
- Xây dựng khả năng suy luận: Viết tiểu luận đòi hỏi chúng ta phải phân tích, so sánh và suy luận từ các thông tin thu thập được. Quá trình này giúp chúng ta xây dựng khả năng suy luận một cách logic và có căn cứ.
- Thể hiện kiến thức và ý tưởng: Viết tiểu luận là cách để chúng ta chia sẻ kiến thức và ý tưởng của mình với người đọc. Qua việc viết tiểu luận, chúng ta có cơ hội trình bày và thể hiện kiến thức đã học cũng như ý tưởng độc đáo của mình về một chủ đề cụ thể.
2. Trình tự và cấu trúc của tiểu luận môn học
Với một tiểu luận môn học, thường có trình tự và cấu trúc như sau:
2.1. Trang bìa:
Trang bìa bao gồm bìa chính và bìa phụ. Bìa chính và bìa phụ có cùng mẫu, thể hiện theo thứ tự sau:
- Tên trường;
- Khoa/bộ môn nơi hướng dẫn người viết tiểu luận;
- Tiểu luận (tên môn học);
- Tên đề tài;
- Họ tên người viết tiểu luận;
- Mã sinh viên;
- Lớp, khối, ngành, khóa;
- Họ tên người hướng dẫn;
- Địa danh và tháng, năm viết tiểu luận.
- Tên Khoa: Khoa Khoa học Chính trị và Nhân văn.
2.2. Mục lục:
Mục lục cần có kết cấu tổng thể và triển khai đầy đủ,…
- Danh mục các chữ, kí hiệu viết tắt, bảng biểu (nếu có) như KTTT (Kỹ Thuật Trung Tâm), CNTB (Công Nghệ Bưu Điện), CNXH (Công Nghệ Xã Hội). Nếu có sơ đồ bảng biểu thì cũng cần có một trang để trình bày chi tiết về nội dung của bảng biểu đó.
2.2. Mở đầu
Đối với tiểu luận môn học, phần này thường gồm các nội dung sau:
- Lý do chọn đề tài: tính cấp thiết của đề tài
- Tại sao chọn đề tài để nghiên cứu; mục tiêu nghiên cứu
- Việc nghiên cứu đề tài nhằm đạt được cái gì?
- Trên cơ sở đề tài, việc nghiên cứu để đưa giải phát hỗ trợ con người
- Nhiệm vụ nghiên cứu: trả lời “Để đạt được mục tiêu đề tài phải triển khai các công việc gì?”
Ví dụ: phân tích tìm hiểu quan điểm, phân tích đánh giá thực trang ở Việt Nam, đề xuất giải phát khuyến nghị mang tính khả thi” đối tượng nghiên cứu; kết cấu tiểu luận.
Thường 1 mục tiêu, nhiệm vụ tương ứng 1 chương trong tiểu luận. Nếu muốn làm dài hơn, bạn có thể thêm ví dụ cụ thể, nghiên cứu thêm các nguồn tài liệu liên quan, và trình bày chi tiết hơn về quan điểm và đánh giá thực trạng ở Việt Nam.
2.3. Nội dung (kết quả nghiên cứu):
Dù viết về một vấn đề gì thì bài tiểu luận phải nêu lên được vấn đề, phân tích và đánh giá vấn đề, trình bày những nguyên nhân, ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của 2 cái đó) của vấn đề.
Phần nội dung có thể chia thành các chương, tuy nhiên, vì độ dài của một tiểu luận không lớn, thường khoảng 15 đến 20 trang, nên thường không đặt thành các chương mà chỉ kết cấu thành các mục, trong mỗi mục có nhóm tiểu mục và tiểu mục. Đồng thời, cần phát huy nguyên nhân dẫn đến ưu điểm và giải quyết nguyên nhân dẫn đến nhược điểm để thêm sâu sắc và thú vị cho bài tiểu luận.
2.4. Kết luận:
Phần này nêu ngắn gọn kết quả nghiên cứu và các khuyến nghị rút ra từ kết quả nghiên cứu. Đồng thời, phần này cũng đưa ra những vấn đề chưa giải quyết được và hướng phát triển của đề tài. Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau và áp dụng các phương pháp phân tích thống kê để đánh giá. Kết quả cho thấy, đề tài đã đạt được những kết quả đáng chú ý và có thể đóng góp vào lĩnh vực tương ứng. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu để giải quyết những vấn đề còn tồn đọng và đề xuất các hướng phát triển tiếp theo.
Tài liệu tham khảo: liệt kê tất cả tài liệu đã sử dụng (tiếng Việt trước, tiếng nước ngoài sau) và đánh số từ 1 đến hết.
Tài liệu tiếng Việt: sắp xếp theo ABC theo tên.
Tài liệu tiếng nước ngoài: sắp xếp theo ABC theo họ, không phiên âm.
Tài liệu không có tên tác giả: sắp xếp theo ABC theo chữ cái đầu (VD: Bộ GD và Đào tạo – kí hiệu B, tổng cục thống kê – kí hiệu T).
Đối với tài liệu tham khảo là sách/giáo trình: ghi Họ tên tác giả hoặc cơ quan ban hành, năm xuất bản (trong ngoặc đơn), tên tài liệu tham khảo (in nghiêng), nhà xuất bản, nơi xuất bản (VD: Đinh Xuân Trình – 2002, Thanh toán quốc tế trong ngoại thương, NXB Giáo dục, Hà Nội).
Phụ lục (nếu có)
3. Các bước để thực hiện một tiểu luận môn học
Sau khi xác định được tiểu luận môn học là gì và các yêu cầu của tiểu luận, sinh viên cần phải phân chia việc thực hiện tiểu luận thành các công việc nhỏ hơn và đơn giản hơn; định rõ thứ tự thực hiện các công việc đó, thời gian cần thiết cho từng công việc.
Tức là phải xác định các bước thực hiện tiểu luận. Kết quả của việc làm này là một bản kế hoạch thực hiện tiểu luận được giáo viên hướng dẫn chấp thuận. Về cơ bản, để thực hiện một tiểu luận bao gồm các bước: xác định đề tài, lập đề cương nghiên cứu, thu thập và xử lý thông tin, giải quyết từng mục trong nội dung nghiên cứu (viết nội dung tiểu luận), hoàn thiện tiểu luận. Tất nhiên, tùy theo từng môn học và từng đề tài mà có thể phải thêm, bớt các bước hoặc thay đổi thứ tự các bước cho phù hợp. Công việc cụ thể của các bước như sau:
Bước 1: Xác định đề tài tiểu luận môn học
Để bắt đầu quá trình nghiên cứu, việc xác định đề tài là một bước quan trọng. Sinh viên có thể nhận được đề tài từ giáo viên hướng dẫn hoặc tự tìm kiếm. Trong trường hợp môn học “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin (học phần 1)”, giảng viên sẽ định hướng và cung cấp các vấn đề cho sinh viên nghiên cứu. Tuy nhiên, sinh viên cũng có thể tìm kiếm và lựa chọn những đề tài khác liên quan đến nội dung môn học hoặc thực tiễn, nhưng đề tài phải được giảng viên thông qua.
Ngoài việc xác định đề tài, cần phải xác định rõ phạm vi nghiên cứu của đề tài, bao gồm giới hạn về nội dung và mức độ nghiên cứu. Đối với một số đề tài, cần giới hạn thời gian, không gian hoặc điều kiện thực hiện. Vì thời gian làm tiểu luận có hạn, sinh viên cần chọn những đề tài phù hợp với khả năng và đặt ra giới hạn phù hợp. Tránh chọn những đề tài quá khó hoặc quá rộng, để đảm bảo quá trình nghiên cứu diễn ra hiệu quả.
Việc xác định đề tài nghiên cứu là một phần quan trọng trong quá trình viết tiểu luận. Nó giúp định hình và tạo cơ sở cho việc lựa chọn nội dung và phương pháp nghiên cứu. Đồng thời, việc chọn đề tài phù hợp và đặt giới hạn rõ ràng cũng giúp sinh viên tập trung vào việc nghiên cứu và tránh sa lầy vào những vấn đề không cần thiết. .
Bước 2: Lập đề cương tiểu luận môn học
Đề cương là khung tổng quan của tiểu luận, nó giới thiệu các nét chính của đề tài. Ở bước này, cần phải trình bày chi tiết về nội dung tiểu luận, bao gồm số lượng phần, chương, mục; cách bố trí và nội dung chính của mỗi mục. Tất nhiên, đây chỉ là những dự kiến ban đầu và có thể thay đổi để phù hợp.
Nhìn chung, nội dung tiểu luận bao gồm các phần chính như: Phần giới thiệu, Phần nội dung, và Phần kết luận (như đã được trình bày trong mục “Trình tự và cấu trúc của tiểu luận”).
Cần lưu ý rằng, việc lập đề cương là một bước rất quan trọng và có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình triển khai nội dung và chất lượng của tiểu luận. Vì vậy, đề cương cần được xây dựng một cách rõ ràng, logic và mạch lạc. Trong mỗi mục hoặc tiểu mục của các chương, cần phải chi tiết hóa nội dung thành các ý mà sau này sẽ được triển khai. Đề cương càng chi tiết thì quá trình nghiên cứu và viết báo cáo kết quả nghiên cứu sẽ trở nên thuận lợi hơn.
Bước 3: Thu thập và xử lý thông tin
Sau khi đã xác định được đề tài nghiên cứu của tiểu luận và đã xây dựng được đề cương nghiên cứu, việc thu thập các thông tin liên quan đến đề tài nghiên cứu là một bước quan trọng để nâng cao chất lượng và sự độc đáo của nghiên cứu. Để thu thập thông tin, có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như tìm hiểu các tài liệu liên quan, tiến hành cuộc khảo sát, phỏng vấn các chuyên gia trong lĩnh vực tương ứng hoặc tham gia vào các nhóm thảo luận. Việc thu thập thông tin cần được thực hiện một cách cẩn thận và kỹ lưỡng để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của dữ liệu. Sau khi thu thập đủ thông tin, có thể tiến hành phân tích và đánh giá các dữ liệu thu thập được để rút ra kết luận và đề xuất giải pháp cho đề tài nghiên cứu. Việc này sẽ giúp tăng cường sự hiểu biết và sáng tạo trong quá trình nghiên cứu và đóng góp vào việc phát triển tri thức trong lĩnh vực tương ứng.
Bước 4: Các kết quả có được từ các thí nghiệm, điều tra,v.v.. (nếu có).
Trên cơ sở kết quả thu thập thông tin, sinh viên cần tiến hành xử lý thông tin theo hai phương pháp khác nhau: định tính và định lượng.
- Phương pháp định tính sẽ giúp phân loại, miêu tả và phân tích các thông tin thu thập được dựa trên các đặc điểm chung và không được đo lường bằng con số.
- Phương pháp định lượng sẽ sử dụng các số liệu và đơn vị đo lường để phân tích, so sánh và đánh giá thông tin.
Việc xử lý thông tin theo hai phương pháp này sẽ giúp sinh viên có cái nhìn toàn diện về các khía cạnh của đề tài nghiên cứu. Đồng thời, việc lựa chọn phương pháp phù hợp cũng sẽ phụ thuộc vào mục đích nghiên cứu và tính chất của dữ liệu thu thập được.
Kết quả thu thập thông tin sẽ được tổ chức và trình bày dưới dạng một bản danh mục các tài liệu tham khảo. Việc sắp xếp theo thứ tự ABC theo tên tác giả giúp người đọc dễ dàng tìm kiếm và tra cứu thông tin từ các tài liệu tham khảo. Điều này cũng tạo ra sự trật tự và hệ thống trong việc tham khảo và sử dụng các nguồn tài liệu.
Bước 5: Giải quyết nội dung nghiên cứu (viết tiểu luận môn học)
Đây là giai đoạn đòi hỏi nhiều công sức nhất trong quá trình hoàn thiện tiểu luận. Sinh viên cần tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng, tìm hiểu tài liệu, tổng hợp và phân tích dữ liệu, suy nghĩ và đưa ra nhận xét, đánh giá… cho từng phần trong tiểu luận.
Sau đó, viết thông tin nghiên cứu của mình để hoàn thành từng mục trong tiểu luận. Đầu tiên, hãy viết dưới dạng bản thảo tất cả các thông tin, kết quả và ý tưởng đã có cho đề tài, dù chưa được sắp xếp gọn gàng và chưa chắc chắn. Trong các bước tiếp theo, sinh viên sẽ sửa chữa, lựa chọn, sắp xếp và hoàn thiện lại tiểu luận.
Bước 6: Hoàn thiện tiểu luận
Sau khi viết xong nội dung tiểu luận, cần đọc và hoàn thiện tiểu luận. Việc soạn thảo tiểu luận trên máy tính sẽ giúp thêm, bớt, xóa, sửa văn bản, chèn hình ảnh, biểu đồ, công thức một cách thuận tiện. Trong bước này, cần:
- Điều chỉnh bố cục và nội dung tiểu luận cho phù hợp với quá trình và kết quả nghiên cứu, liên kết các phần với nhau một cách mạch lạc, rõ ràng. Lược bỏ những phần, ý chưa chắc chắn hoặc lan man.
- Sửa lỗi chính tả, câu văn và ý tứ sao cho tiểu luận trình bày chính xác, dễ hiểu và trong sáng.
- Chỉnh sửa nội dung và hình thức các bảng, biểu đồ, hình ảnh. Thêm danh mục tài liệu tham khảo.
- Điều chỉnh định dạng các phần của văn bản tiểu luận như tiêu đề, chú thích, tham chiếu. Tạo các phần cần thiết như trang bìa, mục lục, header.
4. Lưu ý khi viết tiểu luận môn học:
- Sinh viên cần có thái độ đúng đắn và nhìn nhận vấn đề một cách tương xứng. Nghiên cứu không chỉ để đáp ứng yêu cầu của giảng viên mà còn để hiểu đầy đủ nội dung kiến thức và áp dụng vào thực tế.
- Xây dựng đề cương chi tiết là bước quan trọng. Đây là cơ hội để sinh viên hoàn thành hơn 50% công việc và đảm bảo tính khoa học của tiểu luận.
- Giữ liên hệ với giảng viên hướng dẫn để nắm bắt yêu cầu cụ thể và được tư vấn kịp thời.
- Chú ý đến hình thức của tiểu luận, từ trang bìa, trích dẫn, danh mục tài liệu tham khảo, đến phông chữ, cỡ chữ, dãn dòng, canh lề. Điều này thể hiện sự cẩn thận và nghiêm túc trong nghiên cứu khoa học. Viết tiểu luận môn học là bước đầu tiên trong quá trình nghiên cứu khoa học. Để thành công, cần có quy trình và phương pháp nhất định.
—-
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết trên. Chúng tôi hy vọng rằng bạn đã tìm thấy nó hữu ích và thú vị.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi, ý kiến đóng góp hoặc muốn chia sẻ ý kiến về nội dung, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline: 0904.514.345. Hoặc email: vietthue247@gmail.com. Để được tư vấn sớm nhất với một mức giá phải chăng nhất.
Chúng tôi rất trân trọng sự quan tâm và ủng hộ của bạn. Cảm ơn bạn một lần nữa và chúc bạn một ngày tốt lành!
